¿Chem am recurso de Amparo pingey?
Tüfa ti Constitución elukefi kom che cerantukulelu weda turumengen mew ti Constitución kam ley, kam chem dungu mew tañi turumengen katxütungey kam tañi weza tuniengen tañi kishu tañi kim femyawael.

Tüfa kishungünewael ñi nieel komche mülelu chew rume tüfa ti país mew, kañpüle chumül ayüle künael katxipayael tüfa chi país mew, küpa amule che rume, küpa konle kam küpa txipale ta chi mapu mew küme amulniele chi norüm dungu.

¿Chumal am mülei ti kuñiltuwun dungu?
Tüfa chi wedafelelu yengekei kiñe jues mew tañi pengeam ti ley chumngelu ñi tungen. Felele dungu, fey elungeai ñi tripayael kam ñi elngeael jues mew. Ñi feleken, kintungekey ñi wiñolelngetuael txipayael ka tañi küme kuñiultungeael ti wedafelelu mew.

¿Chem txokiñke kuñiltuwun dungu pepi tukungekey?
Epuley chi kuñiltuwun dungu:


¿Inei pepi tukuafuy ti kuñiltuwun dungu?
Kom che. Kishu ti cerantukulelu kam ka che, fey ñi üy mew.

¿Duamngekepey kiñe abogado tukuam kiñe kuñiltuwun dungu?
Nu, Duamngekelay.

¿Cheu am tukungekei ti kuñiltuwun dungu?
Chi küme kuñiltuwun dungu am, duamgekei kiñe juez de Garantía kam chi juez mülelu chew tañi mülen mew ti che wedafelelu.
Kiñe kuñültuwün dungu mew, fey yekey ti Corte de Apelaciones chew tañi mülen mew chi wedafelelu.

¿Duamngekei kiñe küme dungu tukuam ta chi kuñiltuwun dungu?
Fey tüfa chi kuñiltuwun dungu nielai az tañi tukugeam. Kiñeley müten dungu tañi duamyengenun kiñe ley rume.

¿Tunten mew tukungekei ti kuñiltuwun dungu?
Ngelay puwün antü ñi tukungeael, petu ñi cerantukulen müten wedafelen ka petu ñi pepitripanun.


1Mapudungun, Escritura según Azümchefe. Grafemario Único del Idioma Mapuche – 2008 / Temuco, Chile – 3° Edición - CONADI



Rulpadunguy / Traductor:
Rosendo Huisca Melinao, miembro, desde 2005, de las Comisiones Lingüísticas que dieron origen a la Academia Nacional de la Lengua Mapuche.

Llowdunguy / Validadora:
Luisa Curín Llancavil, monitora de talleres en idioma mapuche.


Chillkatuy / Locutor:
Luisa Curín


Kiñe dungu / Nota: Tüfa ti dungu, tüfamew mülelu ngüneduamam chumngechi ñi küdawken ta chi ley müleyelu. Tüfa re leyngelay, chumkau nurume ley pingenuael, chi ley feipiley ka chi abogado ñi duamfal lay pinuam.