Labor Parlamentaria
Participaciones
Disponemos de documentos desde el año 1965 a la fecha
Antecedentes
- Cámara de Diputados
- Sesión Ordinaria N° 58
- Celebrada el 14 de mayo de 1968
- Legislatura Extraordinaria periodo 1967 -1968
Índice
Cargando mapa del documento
Homenaje
HOMENAJE A LA MEMORIA DEL EX DIPUTADO, SEÑOR VENANCIO COÑUEPAN PAILLAL, FALLECIDO RECIENTEMENTE. NOTAS DE CONDOLENCIA.
Autores
El señor
El señor Manuel Rodríguez ha solicitado hacer uso de la palabra para, rendir, en, mapuche, un homenaje al ex Diputado Venancio Coñuepán.
Tiene la palabra Su Señoría,
El señor
Señor Presidente, al rendir este homenaje al que fuera nuestro colega Venancio Coñuepán, quiero despedirlo en el lenguaje que él usó en las distintas reducciones. indígenas del país y, en especial, en "su" provincia de Cautín, como él la llamó.Al final voy a traducir al castellano estas palabras mapuches:
Señor hilmén huinca PresidenteMarry Marry Honorables hilmén huinca Diputados, Bachanthy me habí tam cümé coyagcümécñu nütranragñi huincanentupébulu tamdugñudeu habi tam dugñuChen dugñuquimhuetulaimideu püillignetuimi. quimhuetulaimi nutran mi habítam nütram.Builiünopuimeheime huente mapuchelpuimitampu familiahelimi tam dugñutam curretam batm tam pu peñitam pu guillan.Güimmagüimma ogñey tam pufamilia heimimeu. Heleno güa ñi chaoragñi huinca, gñepebulu ñi chaoado guimhue tulaime dugñuhabi ñi dugñucümme nütram.Hinchiñ Tam pu peni helpuimi rucameo, Hinche LafquencheDiputado democratacristiano Manuel Rodríguez Huenumanheimi huenteche Venancio Coñuepán Huenchualbachamty depidiayu deu huenmapu gñe tüimicümme beleipuoaimideu descansaleimi ta ti.Lonco gñe buy tam. ñi chaoheimi cabey. Lonco gñe puimi güilam tami chao tu pubimi heimi.Billmu rupaime nentuimitam. nütramAcompañabimi candidatura Excelencia. Carlos Ibáñez del Campo. Ministro gñe' puimiinabimi. huinca ñi nütram quellunievimi tam pu raza indígenaincanevimi tami; pu raza, finalmente Diputado gñe puimi.Deu apui tami nütramdescansaleutuimi eimihinchin indígenamapuche inche, mapuche, güelu inanian huinca dogñuhinchi Cámara de Diputados.
Abi ñi nütram.
Gracias, Honorables colegas.
La traducción es la siguiente:
Señor caballeroso Presidente chileno, buenas tardes caballerosos colegas chilenos, hoy día levanto mi voz, mi palabra, para hablar en buen castellano, haciendo un esfuerzo para hablar bien hoy que tu ya no puedes hablar, conversar.
Tú ya no puedes, tu ya no sabes nada. Te fuiste de la tierra, no puedes nunca más hablar en tu propio idioma. Dejaste tus parientes, hijos, primos, cuñado y compañeros de raza indígena. Te fuiste al cielo pensando en los tuyos, dejaste en el alma de tu familia tu señora, hijos y familia un recuerdo imborrable. Lloran tus familiares y tus amigos, por ti. Mi padre murió, dicen los hijos. Ya no escuchamos sus hermosas frases indígenas; su palabra se ha terminado.
Los hermanos de raza que quedan en sus rucas, en las reducciones, y yo, como habitante de las reducciones de la costa, Manuel Rodríguez Huenumán, Diputado democratacristiano, a ti, habitante del centro más hacia la cordillera, Venancio Coñuepán Paillal, Diputado del Partido Nacional, hoy te despido; te fuiste al más allá, estarás bien, descansarás en paz.
Tu padre fue cacique y tu también lo fuiste. Seguiste los consejos hermosos de tu padre.
Brillantes y hermosos fueron tus conceptos cuando acompañaste la candidatura del ex Presidente de Chile Carlos Ibáñez del Campo. Fuiste Ministro de Tierras y Colonización; trabajaste por los que hablaban tu mismo idioma; ayudaste a la raza indígena y a través de ella, finalmente, eligieron Diputado.
Termino mis palabras, deseándote un descanso eterno. Los indígenas te añorarán, y yo, indígena, desde esta Cámara de Diputados, lucharé por ellos.
Termino mis palabras. Gracias Honorable Cámara.